Genç Cumhuriyet, Atamızın önderliğinde gelişirken, Anayasal kuruluşların önemli ölçüde tamamlanmasından sonra, sivil toplum örgütlerinin oluşturulmaya başlandığı 1936 yılında İstanbul’da yüksek öğrenim yapmakta olan öğrencilerden oluşan bir gurup öğrenci “19 Mayıs Cemiyeti”ni kurar.
Mahmut Goloğlu, Mahzar Şener, İhsan Orhun, ve Yusuf Kâmil Beylerden oluşan Cemiyet kurucuları, Atatürk tarafından Dolmabahçe Sarayı’nda kabul ve taltif edilmişlerdir. Derneğimizin çekirdeğini bu cemiyet oluşturmaktadır.
19 Mayıs Cemiyeti, 1946 yılında “Trabzon Liselerinden Yetişenler Cemiyeti”ne (TLYC) dönüşmüştür.
Bu adı aldıktan sonra cemiyetin ilk önemli faaliyetlerinden biri olarak Trabzon’un kurtuluşu gününü gündeme getirilmiş ve kutlamalar ilk kez Eminönü Halkevi’nde gerçekleşmiştir. Bu törene konuşmacı olarak, Sabahattin Kundupoğlu, Mahmut Goloğlu, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Kâzım İsmail Gürkan ve Şair İhsan Hamami katılmışlardır.
Sabahattin Kundupoğlu’nun Trabzon’a dönüşünü takip ederek 1953 yılında Cemiyetin Trabzon Şubesi kurulmuştur.
Çalışmalarını bu kez şube yoğunluklu olarak devam ettiren Cemiyet, çok güzel bir yurt binasının hizmete sunulmasını sağlamıştır. İstanbul Fındıkzade’de Trabzon Talebe Yurdu adıyla hizmete giren öğrenci yurdu, halen de hizmet vermeye devam etmektedir.
Trabzon’un fetih tarihinin tesbiti için, İstanbul ve Ankara Üniversitelerine müracaat edilmiş, her iki Üniversitenin de tesbit etmiş olduğu 26 Ekim tarihinin tescili, derneğimiz kanalıyla sağlanmıştır. Derneğimizce İstanbul'dan Mehterân Bölüğü, civar illerden halk oyunu ekipleri getirtilerek ilk fetih kutlamalarının son derece görkemli olması sağlanmıştır.
İstanbul’da bulunan dernek merkezi bir dönem ilgisiz bırakılmış, olağan genel kurul toplantılarını zamanında yapamamış, derneğin feshi ihtimali gündeme gelmiştir. Merkez’in feshine karar verilmesi halinde şubenin de feshedilecek olmasından kaygılanan Trabzon şubesi üyeleri, bu gündemle olağanüstü genel kurul toplantısı yaparak konuyu tartışmış, merkez yönetimini canlandırmak, merkezi canlı tutmak günün koşulların içerisinde olanaksız görüldüğünden aynı adı içinde barındıran yeni bir derneğin kurulmasını oy birliği ile kabul ederek Trabzon Liselerinden Yetişenler Kültür ve Dayanışma Derneği kurulmuştur.
Halen çalışmalarını sürdüren derneğimiz, üyelerinden ve halkımızdan gördüğü büyük destekten aldığı güvenle 1992 yılında aynı adı taşıyan vakfı kurmuştur.